dinsdag 23 april 2013

Dom

"As ik boven op de Dom sta, kijk ik even naar benee
Dan zie ik het Ouwe Graggie, het Vreeburg en Wijk C
Ja, dan sprink me hartsjie ope
Ik ben trots, wat dachie wat
Er is geen mooier ple-he-kie,
As Utereg me stad,
As Utereg me stad"

(Klik hier voor het volledige lied)
 

Die stad hebben we verlaten, dus geen "agteleke gladiool", "dakhaos" en het vertrouwde "jochie" meer.
Nou ben ik geboren in Zeist en spreek ik (volgens mij) keurig ABN, maar als ik iemand plat "Uteregs" hoor praten maakt mijn hart altijd een sprongetje, zo werd ik al vrolijk als onze Utregse timmerman binnen kwam met de hartelijke groet :"hé dooie!"

Het was dan ook ontzettend wennen aan de taal hier in het noorden.
Dat begint al met gedag zeggen. Als je aankomt zeggen ze hier "moi" en als je weg gaat zeg je ook " moi" of "jo".
Wanneer iets goed is, zeggen ze "goud" en als iets van goud is, noemen ze het "gold".
Het Utregse "jochie" is hier "mien jong" en als ze het over "mien wichie" hebben, bedoelen ze een meisje.
Om een woord te bekrachtigen zeggen ze er "ja" achter, zoals: "Wat goed ja" of "Mooi ja".

Toen we de boerderij net hadden gekocht, begreep ik meestal wel de kern van een gesprek in het Gronings, maar van veel woorden kon ik echt helemaal niets maken. Een paar voorbeelden:

Wat n "boudel" =  gedoe
Hoe is het met je "pokkeltje" = (zwangere) buik
Dat ziet er "schier" uit = mooi
Wil je er een "tuutje" bij = tasje
Mag ik de "knoalflipper" = afstandsbediening
Wat een "braggel" = modder
"Smok" = kus
Waar zijn m'n "stiefels" = laarzen
Heb je geen "scheuvels" = schaatsen
"Sikke" = geit
"Geliekproater" = advocaat
"Uitharen" = verharen
"Slikken" = likken
"Laiverd" = lieverd.
Dat laatste zei mijn liefste jeugdvriendinnetje toen ik laatst belde, een echte Utregse nota bene!!! Maar ook al n tijdje woonachtig in het noorden, eeuwig zonde....
Hoe leuk ik het ook vind om Groningse woorden te leren, wat spreken betreft houd ik het bij ABN en ik hoop dat onze kinderen dat ook zullen doen.

Terug naar het Gronings, soms wordt het namelijk écht verwarrend.
Zo zijn vliegen in het Gronings "muggen" en muggen zijn in het Gronings "vliegen" of "neefjes". Vliegen sla je dan ook dood met een "muggenklapper".

Of als je iemand vraagt om je te helpen. Dan krijg je als antwoord: "ja hoor, kan 't wachten". Dan vragen ze niet of je er haast bij hebt, nee, dan bedoelen ze: ja hoor, daar heb ik nu wel tijd voor.

Maar het leukste Groningse zinnetje vind ik: "Dik doun in toene", dat seizoen zit er weer aan te komen, bijna weer BARBEQUEN!

"Suk lache, woar!"

Stuif es in

Op 18 april was het zover, je kon weer kijken naar "stuif es in", live vanachter het raam. Akkers net geploegd en windkracht 6, dan ziet het er hier zo uit:

Nadat het de vorige keer (begin deze maand?) zo hard had gewaaid, kon ik het doek van mijn kasje aan de andere kant van het erf ophalen. Het frame was hier en daar losgeschoten, maar stond nog wel. Ik heb het frame toen met kurkentrekker-vormige grondpennen  vastgezet en het doek "gezekerd" met spanbanden.
En jawel, het kasje is deze keer keurig op zijn plek gebleven.
Helaas zijn alle potjes (en dus zaailingen + jonge plantjes) wel van de planken afgevallen.
Dus moet ik snel opnieuw gaan zaaien, maar dan zet ik alles wel op de grond.

 In de kas stonden:
-tomaten
-komkommers
-peultjes

In de (makkelijke) moestuin staat inmiddels:
- bieslook                - stamslabonen         - spinazie
- peterselie              - rode bietjes            - prei
 - salie                                                      - peultjes 
- rozemarijn            - rucola sla
- knoflook               - radijsjes

Op die ene dag wind na, is het steeds mooier weer.
De boeren hebben het dan over "groeizaam" weer. Op "onze oprit" is het dan ook een drukte van belang. Alle boeren waarvan de akkers aan deze weg grenzen, zijn druk met mest injecteren, ploegen en zaaien of poten.
Helaas voor mij, betekend dit ook dat mijn "rij-bak" dan verdwijnt. Zodra de akkers leeg zijn, rijden we hier namelijk op,  niet alleen tijdens veldritjes, maar ook om dressuur te rijden.  Dus kan ik weer naar de buitenbak van de buren (3,5km verderop) of naar de binnenbak op de manege. Maar ik overweeg momenteel ook om n stuk weiland op te offeren, zodat ik bij huis kan blijven trainen. Ik ben namelijk ook weer begonnen met lessen. En als stok achter de deur tegen mijn (toch wel) faalangst, heb ik me ook direct opgegeven voor 3 wedstrijden in mei en juni.
Omdat het "outdoor" seizoen weer is begonnen, worden deze wedstrijden op gras gereden, dus hier kan ik dan in de wei mooi voor oefenen.

Maar goed, het groeizame weer, dat is ook  te zien aan het gras in de wei.
Onze "oogst" wei is nog snel even gesleept door de buurman. Omdat de paarden hier afgelopen herfst en winter hebben gelopen, moest de mest die erop lag nog verspreidt worden. Daarnaast beschadig je de grasmat met slepen een beetje, waardoor deze weer sterker word, ookal klinkt dat misschien niet logisch.

Helaas zie je in de wei voor het huis toch ook veel onkruid opkomen en om te voorkomen dat dit de overhand krijgt op het gras, heeft de loonwerker ons toegevoegd aan zijn"to-do-lijstje" om te spuiten.
Maar zover is het nog even niet, dus heb ik afgelopen week de wei weer in vier stukken verdeeld en de paarden mochten eindelijk weer wat vers gras eten. Wat waren ze blij! Rustig opbouwen, dus afgelopen week begonnen met 1uur en inmiddels 2uur per dag, want we willen natuurlijk geen koliek of hoefbevangen paarden...

Aaaaah toe baas, nog één hapje gras?

Chick chat

Inmiddels zijn de kuikentjes alweer bijna 3 weken oud, dus hoog tijd voor een update. Zo pluizig als ze op de foto's bij mijn vorige bericht (zie hier) waren, waren ze al snel niet meer. Nooit geweten dat een verenpak zo snel tevoorschijn komt!
Hieronder wat recente foto's:
 
 
 
 

De eerste week was zoonlief helemaal vol van de kuikentjes. Steeds even kijken, proberen het deurtje open te maken en wanneer dat mocht, z'n handje erin leggen,  in de (ijdele) hoop dat ze op zijn handje kwamen zitten.

Ondertussen bleef hij zich maar afvragen waar hun mama was. "Kuikens mama toe". "Is tie mama?"
We hebben de kuikentjes in een grote doos meegenomen naar de kinderopvang en de peuterspeelzaal. Wie durfde mocht een kuikentje vast houden. De kinderen vonden dat heel erg leuk, maar ook wel een beetje spannend.

De bench waar de kuikentjes in zitten staat naast de box en ons kleine meisje vind al die geluidjes en het gefladder dan ook reuze interessant.


 Mocht je het je afvragen.... Nee, ik weet nog steeds niet hoeveel hennen en hanen het nou zijn.

Nu het weer aangenaam is buiten, ben ik ook verder gegaan met het nieuwe kippenhok, hierbij krijg ik inmiddels hulp van een oude vriend. Dat is erg fijn, want de afmetingen zijn zo groot, dat ik handen te kort kwam. Daarnaast is wat bouwtechnische doe-het-zelf ervaring natuurlijk ook altijd handig. Als het kippenhok af is, zal ik wat foto's plaatsen.

Met dit mooie weer mogen Henk en zijn chickies ook weer lekker over het erf scharrelen. Ze volgen me op de voet wanneer ik in de tuin bezig ben, je weet maar nooit wat voor lekker wormpje of torretje er tevoorschijn komt. En ook wanneer ik de paarden voer zijn ze er als de kippen bij.


Toen de kipjes voor het eerst naar buiten mochten heb ik Henk betrapt terwijl  hij boven op de grijze kip zat!!!!
De grijze kip legt een andere kleur eieren dan de andere kippen, dus ik heb haar eieren apart gehouden voor de vriendin van wie ik Henk (en de grijze en donkerbruine kip) heb gekregen. Afgelopen week heeft zij de eieren én mijn broedmachientje opgehaald, dus hopelijk heeft zij over een paar weken ook kuikentjes!

Van de week ontdekte ik ook nog een verrassing. De grijze kip heeft op de grond tussen de bosjes een nest gemaakt, waar inmiddels 1 ei in ligt. Dus wie weet gaat ze straks ook nog zitten broeden en krijgen we nog meer kuikentjes, maar dan van "natuurlijke broed".

dinsdag 2 april 2013

Vrolijk Pasen met kuikens!

Daar zaten we dan, met z'n allen rond de tafel, te staren naar een paar eitjes.
De dag voor Pasen zagen we 's middags 2 aangepikte eitjes, je kon de kuikentjes inderdaad, nog in het ei, al horen piepen.
Op Eerste Paasdag om 11.00uur kroop het eerste kuikentje uit het ei. 
Wat is dat hard werken voor een kuikentje zeg! Eerst pikken ze het ei rondom voor driekwart stuk en dan maar duwen, duwen, duwen. Heel bijzonder om te zien!

Hieronder wat foto's van aangepikte eitjes en pasgeboren kuikentjes.
 
 

Hieronder een filmpje met het commentaar van ons 2 jarige zoontje.

En een filmpje van het één na laatste ei dat uitkomt.
 

Hoe vaak er ook wordt gewaarschuwd om kuikens NIET uit het ei te helpen, eigenwijs als ik ben, heb ik dat bij eentje toch gedaan. Het duurde zóóó lang voor hij na het eerste gaatje verder ging met pikken, dat ik het niet kon laten. Gelukkig in dit geval, want het kuikentje was gezond, maar lag in stuit, waardoor het simpelweg niet de ruimte had om zich driekwart een slag in de rondte te pikken.
Het leverd wel mooie foto's op, want je ziet heel goed hoe opgefrommeld zo'n kuikentje in het ei zit. Kijk maar:


Maar goed, ze zijn dus allemaal gezond en zo zien de kuikentjes er uit als ze na een paar uur opgedroogd zijn:
 
Zijn ze niet schattig, de pluizenbolletjes?

De Wyandottes komen er zo uit te zien:


En het Groninger Meeuwtje zo:

Uiteindelijk zijn 8 van de 10 eieren uitgekomen, 4 kuikentjes per ras. Blijkbaar zijn na het schouwen ( zie Project Broedeieren) toch nog 2 eitjes gestopt in hun verdere ontwikkeling.

Dan komt natuurlijk de vraag, hoeveel hennen en hoeveel hanen.
Je zou het moeten kunnen zien aan de vleugeltjes wanneer
de kuikentjes 1tot 3 dagen oud zijn.
Een gelijke rij veertjes is een haantje en een ongelijke rij veertjes is dan dus een hennetje.
Nou, schiet mij maar lek, want ik heb vast niet het geluk dat het inderdaad 8 hennetjes zijn...
We zien het straks wel als de pluizenbolletjes een net verenpakje hebben. Of we horen het wel, maar dan liefst na 8.00uur :-))